چرا شان زنبور عسل کپک می زند

کپک زدن کندو یک اتفاق متداول در زنبورداری است. زنبوردار موفق باید با حواس جمعی نسبت به فراهم کردن شرایط مناسب تهویه کندو به ویژه در زمستان و همچنین توجه به حفظ جمعیت و قوی بودن کلنی، از بروز کپک جلوگیری کند.
اوایل بهار که می رسد به نظر می رسد کلنی در شرایط آرام و ایده آل قرار گرفته است. با این حال کافی است نگاهی موشکافانه داشته باشید تا احتمالا کپک های موجود در شان را ببینید. زنبورهای مرده نیز ممکن است به وفور در لا به لای کپک ها وجود داشته باشند و این بسیار اذیت کننده است. کپک عموما سطح شان ها را پوشانده و توده های زنبورهای مرده را در بر گرفته است. احتمالا در چنین شرایطی فکر می کنید که کپک ها زنبورهای شما را کشته اند. اما باید بیشتر بررسی کنید.
در حقیقت، کپک های ایجاد شده، نتیجه مرگ زنبورهای کلنی است و نه علت آن. هاگ های کپک در همه جای محیط وجود دارند و منتظر شرایط مناسب برای جوانه زدن در قسمت های مختلف کندو هستند. در یک کلنی زنبور عسل که شرایط عالی داشته باشد، تا زمانی که کلنی خیلی ضعیف نشده باشد تا محیط خود را گرم و خشک نگه دارد، کپکی هم وجود نخواهد داشت.
در این مطلب به صورت خلاصه به نکاتی در مورد کپک زدن شان زنبور عسل می پردازیم. زنبورداران باید تلاش کنند تا جای ممکن از بروز کپک در کلنی زنبور عسل جلوگیری به عمل آورند. در این صورت است که می توان به بازدهی بیشتر زنبورستان امیدوار بود. به ویژه برای زنبورداری در بهار، بهتر است توجه بیشتری به احتمال کپک زدن شان داشته باشید و این مطلب می تواند در این زمینه به شما کمک کند.

بهترین شرایط برای رشد کپک
کپک به چهار چیز علاقه دارد: رطوبت، منبع غذایی، دمای دلپذیر و سطوح متخلخل. کندوی زنبور عسل می تواند رویای بسیاری از گونه های کپک باشد. در واقع بسیاری از شرایط به صورت عادی در کندو برای کپک زدن مهیا است. به همین علت است که باید تا جای ممکن تلاش کنیم این شرایط بهتر از این نشود.

- رطوبت
    درست مانند دانه های گیاهان مختلف، هاگ های کپک برای جوانه زنی و رشد به آب و رطوبت احتیاج دارند. آب از بسیاری جهات از جمله رطوبت و نشت می تواند به کندو وارد شود. اما رطوبت در کندوهای زمستانی بیشتر ناشی از تنفس زنبورها و از بین رفتن اجساد زنبورهای مرده است. باید تا جای ممکن رطوبت مورد نیاز هاگ ها را از کندو جدا کنید تا شاهد کپک زدن نباشید.

- غذا
    مانند همه گیاهان و حیوانات، کپک به منبع غذایی نیاز دارد. مقدار زیادی از چیزهای موجود در یک کندو زنبور عسل می تواند منبع تغذیه مناسبی برای هاگ های کپک باشد. از جمله گرده، شهد، زنبورهای مرده و سایر مواد دفع آفات. حتی چوب هایی که در قاب کندو قرار دارند، برای بعضی از هاگ ها جذاب هستند.

- دما
    کپک ها می توانند در طیف گسترده ای از درجه حرارت، از بالای درجه انجماد تا حدود 120 درجه فارنهایت یا 49 درجه سانتی گراد فعال باشند. اما در حدود 70-90 درجه فارنهایت یا 21 تا 32 درجه سانتی گراد، کپک در بهترین شرایط برای رشد و تکثیر قرار می گیرد. به همین علت است که محیط کندو در بسیاری از مواقع به ویژه در فصل بهار می تواند برای رشد کپک ایده آل باشد.

- سطوح متخلخل
    سطوح متخلخل لانه ای فوق العاده عالی برای کپک ها هستند. مکانی که کپک می تواند روی آن چسبانده شود و از بین نرود. همچنین، سطوح نامنظم در جذب رطوبت و ضایعاتی که کپک ممکن است به عنوان غذا استفاده کند، مفیدند.

شرایط کندو را برای کپک ها نامناسب کنید
در ماه های گرم سال، زنبورها هیچ مشکلی برای خشک کردن و رطوبت زدایی از کندو ندارند. حتی اگر اعضای کلونی در حال آوردن شهد پر از آب باشند هم باز رطوبت اضافی در کندو نیست. چراکه هوای گرم و رفت و آمد زنبورها، مانع از باقی ماندن رطوبت در کندو می شود. در این شرایط احتمال بروز کپک در کندو به شدت کاهش پیدا می کند.
با این حال، ماه های زمستان متفاوت است. زنبورها داخل کلنی جمع شده اند. تنفس آنها حاوی رطوبت زیادی است. از آنجا که نفس آنها گرم است و کلنی گرم می شود، هوای گرم افزایش می یابد زیرا مولکول ها سریعتر به هم می چرخند و فضای بیشتری را اشغال می کنند. در اصل، مولکول های هوا از هم جدا هستند  بنابراین هوای گرم از هوای سرد سبک تر است.
این هوای گرم و سبک، معمولاً راهی را برای خروج پیدا می کند. شاید از طریق ترک ها یا شاید از طریق سوراخ های دریچه یا ورودی بالایی. هنگامی که خارج می شود، خلاء تشکیل شده و هوای متراکم تر و سنگین تری را از طریق ورودی یا قسمت پایین آن نمایش می دهد. این دودکش کمک می کند رطوبت و مقداری از گرما از کندو فرار کند، در حالی که هوای سرد را از پایین به داخل وارد می کند. در این شرایط احتمال کپک زدن کندو کمتر می شود.
فراموش نکنید که میزان رطوبت و گرمای کندو برای اینکه کپک در کلنی ایجاد نشود، بسته به نوع نژاد زنبور عسل و همچنین بسته به شرایط آب و هوایی متفاوت است. بهتر است در این زمینه با افراد حرفه ای و با تجربه در منطقه خود مشورت کنید. با این حال ،آنچه که مشخص است شما باید شرایطی را مهیا کنید که گرما و رطوبت از کلنی به اندازه ای که آسیبی به زنبورها نرسد، خارج شود. در چنین شرایطی ریسک کپک زدن کندو کمتر می شود.

به قوی بودن کلنی توجه داشته باشید
حال، فرض کنیم که شما کندو زمستانی خود را با دقت طراحی کرده اید تا دما و رطوبت به تعادل برسد.شرایط محلی و شاید عایق بندی شده، تخته رطوبت گیر و... در نظر گرفته اید. شما یک ورودی بالایی طراحی کرده اید که به اندازه کافی بزرگ باشد تا هوای مرطوب را خنک کند و البته به اندازه کافی کوچک است تا از اتلاف گرمای شدید جلوگیری شود. اما آیا این شرایط برای کپک نزدن کندو کافی است؟
کپک ها ممکن است در جایی دیگر و دور از چشمان شما ایجاد شوند. کنه ها، ویروس ها، خراب شدن سلول ملکه یا آلودگی های شدید موجود در کندو، می تواند همه چیز را خراب کند. به هر دلیلی، وجود این عوامل باعث می شود اندازه کلنی کوچکتر شود. هرچه کوچکتر و کوچکتر شود، زنبورهای کمتر و کمتری برای حفظ دما در دسترس هستند. میزان گردش هوای داخل کندو به تدریج کاهش می یابد. وقتی کلنی خیلی کوچک می شود، گردش هوا به اندازه کافی بزرگ نیست تا فضای داخلی آن خشک شود.
در چنین شرایطی باید منتظر ایجاد کپک باشید. چراکه رطوبت به عنوان عاملی مهم برای کپک زدن در دسترس هاگ ها قرار می گیرد. نتیجه اینکه اگر می خواهید از کپک زدن کندو جلوگیری کنید، باید به قوی کردن کلنی و حفظ جمعیت توجه داشته باشید. بیماری های زنبور عسل را در زمان مناسب درمان کنید و تغذیه کلنی را به درستی تامین نمایید.

سخن آخر
کپک زدن کندو یک اتفاق متداول در زنبورداری است. زنبوردار موفق باید با حواس جمعی نسبت به فراهم کردن شرایط مناسب تهویه کندو به ویژه در زمستان و همچنین توجه به حفظ جمعیت و قوی بودن کلنی، از بروز کپک جلوگیری کند